السقیفة و فدک (کتاب)السقیفة و فدک تالیف احمد بن عبد العزیز از محدثان اهل سنت در قرن چهارم هجری است. او مورخ و ادیب و شاعر توانایی بود و در علم حدیث نیز تبحر داشت و از جمله محدثان مشهور آن عصر به شمار می‌آمد. ۱ - معرفی اجمالی کتابکتاب السقیفة و فدک چنانکه از نام آن پیداست، حاوی مطالبی درباره دو واقعه مهم تاریخی صدر اسلام است. این کتاب اکنون موجود نیست؛ اما ابن ابی الحدید معتزلی در کتاب گران سنگ خود به نام شرح نهج البلاغه ، بخش‌هایی از این کتاب را نقل نموده است. ۲ - ساختار کتاباصل کتاب از دو قسمت اصلی و یک قسمت فرعی تشکیل شده است که دو قسمت اصلی ابتدا تحت عنوان سقیفه و سپس فدک گرد آمده است. قسمتی که مصحح و گردآورنده ارجمند این کتاب آقای دکتر محمدهادی امینی به اصل کتاب افزوده‌اند و تحت عنوان محلقات می‌باشد، شامل خطبه حضرت زهرا سلام‌الله‌علیهم و مطالبی دیگر درباره این خطبه می‌باشد که این خطبه از کامل‌ترین نسخ که در دست مصحح بوده، انتخاب و به طور کامل ذکر شده است. ۳ - گزارش محتواکتابی که اکنون به نام السقیفه و فدک، از احمد بن عبدالعزیز جوهری، وجود دارد، در اصل، مطالب جمع آوری شده، از شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید است. جوهری بخش‌هایی از خطبه حضرت را به دو طریق با ذکر سلسله اسناد آورده است. از کتاب مهم السقیفة و فدک اثر احمد بن عبدالعزیز جوهری (متوفی ۳۲۳)، ادیب و اخباری بصره و بغداد و از شاگردان محمد بن زکریا غلابی، که برخی او را به خطا در شمار نویسندگان شیعی یاد کرده‌اند، قطعاتی در شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید باقی مانده که تدوین و منتشر شده است. همچنین مقدمه مبسوط و نافعی توسط مصحح محترم در ابتدای متن اصلی آورده شده که در روشن شدن موضوعات کتاب و معرفی مولف (ابوبکر احمد بن عبدالعزیز جوهری) و اساتید وی و همچنین مشهورترین شاگردانش موثر می‌باشد. در مقدمه علل و اهمیت تصحیح کتاب و حوادثی که در گذر زمان بر کتاب گذشته را بازگو کرده است. از آنجا که متن عربی کتاب شکل روائی دارد، عمدتا متن سهل و آسان بوده، اما در پاره‌ای موارد به ویژه در جاهائی که اشعاری را شاهد بر گفتار آورده است، متن به سمت تکلف و پیجیدگی سوق پیدا می‌کند. ۴ - منبعنرم افزار جامع الاحادیث، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. |